İzmir, tarih boyunca Akdeniz’in direngen liman kentlerinden biri oldu. Ancak son yıllarda, sadece tarihsel kimliğinin değil, doğasının da direnmeye başladığı bir şehir haline geldi. Kuruyan barajları, yanmaya hazır ormanları, suyunu kaybeden kıyıları, betonla kuşatılan deltaları ve fay hatlarının gölgesinde yaşayan milyonlarıyla İzmir, artık sadece bir kent değil; bir kriz anatomisi.
FİKİR Gazetesi olarak bu anatomiyi anlamak için, mikrofonumuzu Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Koray Önalan’a uzattık. Sadece mesleki bir figür değil, aynı zamanda ısrarlı bir kamu vicdanı olan Önalan, sorularımıza yanıt vermekten öteye geçip kentle konuştu: Bilimsel uyarılarını, teknik çözüm önerilerini ve meslek odalarının siyaset dışı kolektif aklını bizimle paylaştı.
Bu röportaj serisi, klasik bir soru-cevap formatını aşan, kent üzerine yapılan en dolaysız konuşmalardan biri. Çünkü Önalan sadece yer kabuğundaki fayları değil, sistemin içindeki kırılma noktalarını da gösteriyor. Gemi sökümünden yağmur suyu hasadına, İnciraltı’nın imarına açılmasından mikrobölgeleme çalışmalarıyla gelen gecikmelere kadar, İzmir’in gündelik yaşamına sızmış büyük riskleri bir araya getiriyor.
Röportajın bir diğer önemi ise çözümlerle konuşması. “Artık enkazın altında konuşamayız,” diyen Koray Önalan, meslek odalarının yalnızca eleştiren değil, üreten bir aktör olarak yerel yönetimlerle nasıl birlikte çalışması gerektiğini de tartışmaya açıyor.
Her biri bağımsız olarak okunabilir 10 bölümlük bu seri, afet kavramını depremle sınırlamayan, afetin hem siyasi hem kentsel hem de ekolojik bir yönetememe biçimi olduğunu gösteren bir çerçeve sunuyor. Çünkü İzmir yalnız değil. Türkiye’nin pek çok kentinde benzer faylar kırılıyor — yalnızca yerin altında değil, hayatın tam ortasında.
Bu seri, kente dair düşünmenin, konuşmanın ve harekete geçmenin tam zamanı olduğunu düşünenler için yazıldı. Ve belki de artık başka türlüsünü konuşmanın zamanı geldi: “Bir kenti birlikte yönetmenin hayatiyeti üzerine” bir çağrı olarak okunmalı.
Afet kentinin anatomisi – Bölüm 1: Orman yangınları neden afete dönüşüyor?
Afet kentinin anatomisi – Bölüm 2 | Kuruyan barajlar, tükenen akiferler: Su krizi kapıda
