* Fotoğraf: David Guttenfelder/The New York Times
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Hamas’la rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik bir anlaşmanın “çok yakın” olduğunu açıkladı. Bu açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın savaşın sona erdirilmesine yönelik 20 maddelik barış planının ilk adımlarının uygulanabileceği yorumlarını beraberinde getirdi.
The New York Times’ın haberine göre, İsrail ve Hamas, Trump’ın planı üzerinde temkinli bir uzlaşma sinyali verse de, tarafların silahsızlanma, yönetim ve kalıcı ateşkes konularında anlaşmaya varması hâlâ oldukça belirsiz.
Trump’ın 20 maddelik planı
Trump’ın pazartesi günü açıkladığı 20 maddelik plan, Gazze’deki son 20 İsrailli rehinenin serbest bırakılması karşılığında 250 Filistinli tutuklunun ve savaş boyunca gözaltına alınan 1.700 Gazelinin salıverilmesini öngörüyor. Hamas, teklife “barış için hazırız” diyerek olumlu yanıt verse de, plandaki silahsızlanma ve yönetimden çekilme şartlarına dair net bir yanıt vermedi.
Trump, sosyal medyada yaptığı açıklamada Hamas’ın cevabını “kalıcı barış için umut verici” olarak nitelendirdi ve İsrail’e bombardımanı durdurma çağrısı yaptı. Ancak Hamas’ın gelecekte Gazze’nin yönetiminde rol almayacağına dair bir garanti bulunmuyor. Grup yalnızca yönetimi “bağımsız teknokratlardan oluşan bir Filistin heyetine devredeceğini” belirtti.
Netanyahu’nun çizgisi: ‘Kolay ya da zor yoldan’
Netanyahu, Hamas’ın Gazze’de varlığını sürdürmesini kesin bir dille reddetti. “Bu, Trump’ın planına göre diplomatik yolla ya da bizim elimizle askerî yolla olacak” diyen Netanyahu, müzakereler için İsrail heyetinin Mısır’a gönderileceğini duyurdu. Başbakan, “Önümüzdeki günlerde halkımıza rehinelerin eve döndüğünü söylemeyi umuyorum” ifadesini kullandı.
İsrail ordusu ise Gazze’nin kuzeyinde konuşlanmaya devam ediyor. Eylül ayında başlatılan geniş çaplı kara operasyonu sonrası yüz binlerce Filistinli güneye göç etti. İsrail ordusu, Gazze’nin kuzeyini Hamas’ın “son kalelerinden biri” olarak tanımlıyor.
Gazze’de bombardıman sürüyor
Gazze Sivil Savunma Ajansı, cuma günü yapılan bir İsrail hava saldırısında 17 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. İsrail ordusu, hedefin “bölgedeki bir Hamas militanı” olduğunu, ancak sivil kayıpların araştırıldığını açıkladı.
Filistinliler, anlaşma söylentilerine rağmen gece boyunca bombardımanın devam ettiğini bildirdi. İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, Gazze’nin kuzeyine dönmeye çalışan sivilleri uyararak, “Gazze Şehri hâlâ askerî kuşatma altında, geri dönmek ölümcül olur” dedi.
Barışın önündeki engeller
Trump’ın planı, hem İsrail hem de Hamas için stratejik tavizler içeriyor. Hamas, kalıcı ateşkes karşılığında Gazze’deki yönetimini korumak istiyor; İsrail ise Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılmasında ısrarcı. Mısır ve Katar arabuluculuk yürütürken, ABD de taraflarla doğrudan temas halinde.
Geçmişte Kasım 2023 ve 2024 başındaki kısa süreli ateşkes girişimleri kalıcı barışa dönüşmemişti. Ancak bu kez Trump’ın kişisel müdahalesi, süreci uluslararası gündemde tutuyor.
İsrail iç siyasetinde baskı büyüyor
Netanyahu’nun koalisyonundaki aşırı sağcı bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir, olası bir ateşkese karşı çıktı. Smotrich, saldırıların durdurulmasının “büyük hata” olacağını söylerken, Ben-Gvir, Hamas yok edilmeden anlaşma yapılmasının “ihanet” olacağını iddia etti. Ancak ikili, beklenildiği gibi koalisyonu hemen devirmekle tehdit etmedi.
Trump yönetiminin barış planı, savaş yorgunu Gazze halkı için bir umut ışığı sunsa da, planın tarafların temel taleplerini uzlaştırıp uzlaştıramayacağı belirsiz. İsrail’in güvenlik kaygıları ile Hamas’ın siyasal meşruiyet arayışı arasındaki uçurum, barış sürecini kırılgan kılıyor.
Trump açısından ise bu girişim, yaklaşan seçimler öncesinde “barış mimarı” imajını pekiştirme çabası olarak da yorumlanabilir. Ancak geçmiş deneyimler, Gazze’deki her “barış vaadinin” kısa sürede yeniden savaşın gölgesine karıştığını gösteriyor.
Etiketler: Gazze barış planı, Trump Gazze planı, Netanyahu Hamas ateşkesi, Gazze ateşkes görüşmeleri, ABD Orta Doğu politikası, Hamas silahsızlanma, İsrail Filistin çatışması, Mısır Katar arabuluculuğu, Gazze’de savaş, Trump barış girişimi, Gazze son durum, Fikir Gazetesi
Güney Afrika’dan Suriye’ye, Filistin Dayanışmasını Bekleyen Tehlikeler
Fransız gençliği sokakta: Adaletsizlik karşısında susmak daha ağır geliyor
Trump’ın gümrük savaşı sürüyor: Küresel ticaret parçalanıyor
