İktisatçı Dr. İlhan Döğüş’ün sunduğu Fikir Televizyonu’nda yayınlanan Başka Bir Ekonomi Fikri programında enflasyon, yoksulluk ve Daron Acemoğlu’nun son açıklamaları Fikir Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Büyükyılmaz ile birlikte ele alındı.
Ekonomi alanında Nobel Ödülü alan, MIT (Massachusetts Teknoloji Enstitüsü) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu’nun ödül aldıktan sonraki ilk Türkiye ziyaretinde yaptığı açıklamalar kamuoyunda sert tartışmalara yol açtı. Acemoğlu’nun “Enflasyon bir semptomdur. Türkiye’de temel sorun fakirlik.” cümlelerini değerlendiren iktisat uzmanı Dr. İlhan Döğüş, “Faiz arttırılmalı derken de alkışlanıyorsunuz, faiz artışlarının sonuçlarını da eleştirirken de alkışlanıyorsunuz. Anyı şey enflasyon ve yoksuluk için de geçerli. Bir iktisatçı olarak geniş geniş bir manevra alanın içinde yüzebiliyorsunuz.” ifadelerini kullandı.
Ekonomist Dr. İlhan Döğüş’ün Başka Bir Ekonomi Fikri programındaki açıklamalarından öne çıkan satırbaşları şu şekilde:
Daron Bey’in Nobel Ödülü aldığı çalışmalarındaki ifadelerle çelişmesi bir yana geçtiğimiz günlerdeki ifadeleriyle çelişmesi bir yana… Daron Bey siz Türkiye’de 2002 sonrası uygulanan derin yoksulluğu arttıran, gelir dağılımı adaletini bozan enflasyon hedeflemesini savunuyorsunuz. Peki toplumları yoksullaştıran bir yaklaşımı savunurken nasıl yoksulluktan dem vurabiliyorsunuz? Yoksulluk artıyorsa ve yüksekse talep kaynaklı olamaz. Enflasyonun yoksulluktan kaynaklı olduğu iddiası hetedoroks bir iddiadır.
Alt-orta gelir grubu insanlar harcamalarının büyük kısmını gıda, barınma, elektrik, doğalgaz, su gibi temel ihtiyaçlara ayırır ve bunlar daha enflasyonist kalemlerdir.
Çünkü bu ürünler talebi arttığında fiyatı artmaya daha meyillidir. Çünkü stoklanamazlar kalemlerdir.
Dolayısıyla alt-orta gelir grubunun dünyanın her yerinde maruz olduğu enflasyon oranı üst-orta gelir grubunun maruz olduğu enflasyondan daha yüksektir. Yoksul ülkelerin enflasyonu da gelişmiş zengin ülkelere göre daha yüksektir. Bu şunu gösterir açıkça, yoksulluk yapısal enflasyonu yüksek tutar.
Verimliliği arttırırsanız ücretler artar çelişkisi ise bir başka konu… Tam aksine ücretler artarsa verimlilik artar. Parasız bir ekonomi anlayışında ücretler verimlilik artışına eş değer onların anlayışında. Ücretler öyle belirlenmiyor. Ücretler işçilerin pazarlık gücü ve sosyal normlarla belirleniyor.
Kapitalist ekonomi talep güdümlüdür. Biz maliye tarafında arz talebini kontrol edince evet firmaların kârı artar ama bu onların daha fazla üretecekleri anlamına gelmez.
2009 sonrası deflasyon sorunu varken Avrupa’da kemer sıktılar 2022’de enflasyon varken de kemer sıktılar. Yani birbirinin ikisine zıt olan birinde fiyatların çok arttığı birinde fiyatların düştüğü iki soruna aynı çözümü öneriyorlar. Çünkü dertleri gerçekten bu sorunu çözmek değil.
Fikir Televizyonu’nda yayınlanan programda çok daha fazlasının ele alındığı iktisatçı Dr. İlhan Döğüş ve Fikir Gazeteci Genel Yayın Yönetmeni Murat Büyükyılmaz’ın tartışmalarının yer aldığı Başka Bir Ekonomi Fikri’ni izlemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz: