Neden bu günü kutluyoruz?
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, 8 Mart 1857’de ABD’de greve giden dokuma işçisi kadınların ve hatta 8 Mart 1917’de Şubat Devrimi’nin öncülüğünü yapan Petrogradlı dokuma işçisi kadınların anısına kutlanıyor.
Peki, neler olmuştu? Bu gün için en önemli tarihlerden biri olan 8 Mart 1857’de ABD’nin New York kentinde bir dokuma fabrikasında çalışan 40 bin işçi, 16 saatlik işgününün 10 saate indirilmesi ve ücretlerde artış yapılması talebiyle greve başlamıştı.
40 bin kadın işçinin örgütlediği bu grev o zamana kadar ki en kitlesel kadın eylemlerinden biri olmakla beraber kalıcı bir mücadele gününe de dönüşmek üzereydi. 8 Mart günü, kadınların coşkulu eylemini durdurmak isteyen polis, kadın işçilere saldırmış, fabrika yönetiminin de desteğiyle binlerce işçi fabrikaya kilitlenmişti. Bu sırada çıkan yangında içeride kilitli kalan işçilerden 129’u yanarak can vermişti.
Amerikan basını olaya yer vermeye pek gerek duymayacaktı. Gerek fabrika yönetiminin olayı gizleme yönündeki telkinleri gerekse de basının benzer eğilimleri bu konuda kendisini gösterdi. Kadınların cenaze törenlerine katılan yüzbinler ise o günün anlam kazanması ve kalıcılaşması adına önemli bir adım atıyorlardı.
Kadınlar günü ilk olarak 1909 yılında Amerikan Sosyalist Partisi’nin çağrısıyla şubat ayının son pazar gününde kutlandı. Bir sene kadar sonra ise 1910 yılında Kopenhag’da gerçekleştirilen İkinci Enternasyonal’e bağlı Sosyalist Kadınlar Konferansı’nda kadın ve emek mücadelesi masaya yatırılmıştı. C.Zetkin, 8 Mart’ın uluslararası Kadınlar Günü olarak belirlenmesini öneriyordu.
Öte yandan uluslararası anlamda ilk emekçi kadınlar günü 19 Mart 1911’de düzenlendi. Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de gösterilere katılan on binlerce kadın seçme ve seçilme hakkının yanı sıra kadınlara iş ve mesleki eğitim verilmesi, çalışma alanlarında kadın-erkek eşitliği sağlanmasını talep etti.
8 Mart günü bu şekilde bir mücadele günü haline dönüştü.
8 Mart, birçok insan ve kuruluş tarafından farklı saiklerle ele alınsa da bu günü en iyi anlatan araçlardan bir tanesi hala afişler. 8 Mart, çoğu zaman afişlerde karşılık bulup anlam kazanırken, çoğu zaman da afişlerle anlatıldı.
Afişler, hem tasarlandıkları ülkenin kültürel, ticari ve politik yönlerini ortaya koyarken, canlı ve estetik bir öğe olarak öne çıkıyor. Ek olarak afişler, topluma bir mesaj iletmesi ve ideolojik örüntüler taşıması açısından da bir propaganda unsuru ve siyasal bir gösterge olarak da oldukça gerçek ve önemli…
İşte, dünyada farklı dönem ve amaçlarla kullanılan 8 Mart ve gün ile ilişkili afişlerinden bazı örnekler:
