ABD’nin 50 eyaletinde aynı anda patlak veren kitlesel protestolar, ülkenin siyasi yapısında büyük bir gerilim hattının ortaya çıktığını gözler önüne serdi. Fikir TV’de Murat Büyükyılmaz’ın moderatörlüğünü yaptığı “ABD’de Neler Oluyor?” programında, Teksas Houston’dan katılan Akademisyen ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) ABD Sorumlusu Caner Ercan, sokağın sesini, sermayenin çatışan damarlarını ve ABD’nin yeni döneme dair sancılarını kapsamlı bir şekilde analiz etti.
Beklenmeyen Büyüklükte Bir Toplumsal Patlama
Caner Ercan, bu protestoların organizatörleri dahil hiç kimsenin bu çapta bir kitleselliği öngöremediğini belirtti. Kadın hareketlerinden, LGBTİ+ oluşumlarına, göçmen hakları aktivistlerinden Filistin dayanışma gruplarına dek uzanan geniş bir yelpazede örgütlerin katılımıyla şekillenen bu protestolar, 2016 sonrası Trump döneminin ilk yıllarında gerçekleşen büyük kadın yürüyüşlerini hatırlatıyor. Ancak bu kez sokağa çıkanların arasında Trump’a oy vermiş Cumhuriyetçi seçmenler de var.
“Bu insanlar ‘Biz bunun için oy vermedik’ demeye başladılar” diyen Ercan, protestoların yalnızca büyük kentlerle sınırlı kalmadığını, kırsal bölgelerde ve muhafazakâr kalelerde bile ciddi katılımın gözlemlendiğini aktardı. Bu durum, ABD siyasetinde daha önce eşi benzeri görülmemiş bir taban kırılmasına işaret ediyor.
Sistemin Çözülüşü: Ne Demokratlar, Ne Cumhuriyetçiler
Protestoların yalnızca Trump’a değil, onun karşısında yer alan Demokrat Parti’ye de yöneldiğini belirten Ercan, bu durumun sistem siyasetinin topyekûn bir kriz içinde olduğunun göstergesi olduğunu vurguladı. ABD’de seçmenin sadece hükümete değil, muhalefete de duyduğu güvensizlik sonucu, “politik temsilden umudu kesen” geniş kitlelerin doğrudan sokağa yöneldiğini ifade etti.
Trump’ın Ekonomik Ajandası: Gümrük Vergileri ve Savaş Hazırlığı
Programın ikinci bölümünde ise Trump yönetiminin gündeme getirdiği yeni gümrük tarifeleri masaya yatırıldı. Caner Ercan’a göre bu vergiler, salt ekonomik değil, aynı zamanda stratejik ve jeopolitik bir yeniden konumlanma hamlesi. Trump yönetimi, yurtdışına kaymış olan fabrika üretimini yeniden ABD’ye çekerek olası bir savaş durumuna hazırlık yapıyor. “Tencere üreten fabrika, savaş anında top mermisi üretir hale gelir” benzetmesiyle bu üretim dönüşümünün arkasındaki güvenlikçi bakış açısını vurgulayan Ercan, bu stratejinin ABD ekonomisini otarşik bir düzene doğru çektiğini belirtti.
Musk-Trump Gerilimi: Sermaye İçinde Büyüyen Çatlak
Trump’ın gümrük politikalarıyla en çok çatışan figürlerden biri ise Elon Musk. Programda Ercan, bu çatışmayı yalnızca iki isim arasındaki fikir ayrılığı olarak değil, sermayenin kendi içinde yaşadığı yapısal bölünme olarak okudu. Musk gibi küresel tedarik zincirlerine dayanan bir sermaye aktörü ile, Trump’ın temsil ettiği milliyetçi-korporatist sermaye bloğu arasında derin bir çıkar çatışması söz konusu.
Trump’a yakın düşünce kuruluşlarının Musk’ı “sadece montajcı” olarak yaftalamasının ardından, Musk’ın kişisel hakaret düzeyine varan tepkileri bu kavganın boyutlarını gözler önüne serdi. Bu çekişmenin yalnızca iki figür arasında değil, ABD sermayesinin rotasını belirleyecek bloklar arasında olduğu ifade edildi.
Türkiye ile Parçalı Benzerlik: Umutsuzluk, Geleceksizlik ve Liyakatsizlik
Caner Ercan, kısa süre önce bulunduğu Türkiye’deki protestolarla ABD’deki hareketliliği karşılaştırarak dikkat çekici bir saptamada bulundu: Türkiye’deki protestolar, rejimin son kırıntılarına karşı verilen bir mücadele iken, ABD’deki protestolar henüz başlamakta olan bir arayışın ifadesi. Ancak iki ülkenin ortak noktası, sistem siyasetinin halkın taleplerine yanıt verememesi ve bu nedenle sokağın yeniden bir “hak arama alanı” haline gelmiş olması.
Türkiye’de gençlerin umutsuzlukla dolu bir geleceğe karşı verdiği tepkiyi “liyakat yıkımı” ve “geleceğin çalınması” olarak tanımlayan Ercan, bu duygunun Batı’daki ekonomik kaygılardan çok daha derin ve yakıcı olduğunu ifade etti.
Yeni Dünya Düzeni: Otokrasi ve Savaşın Gölgesinde
Son olarak, Ercan’ın uyarısı oldukça netti: ABD’nin yeni ticaret politikası yalnızca bir iç politika hamlesi değil; aynı zamanda küresel ölçekte yeni bir soğuk savaş düzeninin inşası. Gümrük tarifeleri, sadece ekonomik araçlar değil, aynı zamanda pazarlık unsurları. Ve bu pazarlıklar, günün sonunda savaş ihtimallerini artıran bir iklim yaratıyor. “Demokrasi artık bir ara dönem olabilir; barış da öyle” diyen Ercan, dünyanın daha otoriter ve çatışmalı bir döneme sürüklendiği uyarısında bulundu.
Hazırlayan: Fikir TV Haber Merkezi
Kaynak: “ABD’de Neler Oluyor?” – Fikir TV, Murat Büyükyılmaz & Akademisyen Caner Ercan
