14 Mayıs Parlamento ve 14-28 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden yenilgiyle ayrılan muhalefet için, 31 Mart akşamı yerel seçimlerde yaşanan “zafer”, 2028 seçimleri için yurttaşta yeni bir umuda neden oldu. Belki de bu yerel seçimin ileriye dönük en pozitif tarafı, yurttaş gözündeki “yenilginin” tekrar etmemesi oldu. Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) kalesi olarak bilinen il ve ilçeleri kazanması, Yeniden Refah Partisi’nin (YRP) AKP’den aldığı ciddi oy ve kazandığı biri büyükşehir olmak üzere iki belediye, seçimlere “hür ve müstakil” olarak girme kararı alan İYİ Parti’nin yaşadığı yenilgi ve 22 yıl sonra tarihinde ilk defa birinciliği kaptıran bir AKP… Yerel seçimlerle ilgili konuşulacak çok başlık var ancak bu yazıda ele alacağımız konu Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) kazanımları.
14 Mayıs parlamento seçimlerine Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılma tehdidine karşı Yeşil Sol Parti çatısı altında giren DEM Parti, seçimlerden istediği sonucu alamamış ve seçim sonrası zaman kaybetmeden eleştiri ve özeleştiri sürecine girmişti. Parti haziran-temmuz arası binden fazla halk toplantısı gerçekleştirmiş, ardından kongreye gitmiş ve nihayetinde bu halk toplantılarından çıkan kararlardan bir tanesi olan, yerel seçimler için aday belirleme sürecini sandıkla yapmıştı.
DEM Parti’nin adayları, parti üyesi olsun olmasın halkların desteklediği adaya oy vermesi sonucu belirlendi ve seçime böyle gidildi.
31 Mart akşamı resmi olmayan sonuçlara göre DEM Parti; 3 büyükşehir, 7 il, 65 ilçe ve 7 belde olmak üzere toplam 82 belediye kazandı. Şüphesiz bu büyük bir başarı. Bu başarının elde edilmesi bir tesadüf değil, parti kadrolarının ve halkın özverili bir şekilde gayretiyle mümkün oldu.
HAYALİ SEÇMEN UYARISI
DEM Parti bir yandan yenilenme sürecine girerken, diğer yandan 31 Mart günü oluşacak usulsüzlüklere ilişkin çalışmalar gerçekleştirdi. Yapılan çalışmalar sonucu Türkiye kamuoyuna “hayali seçmen” uyarısında bulundu. Öyle ki, bu taşınan hayali seçmenler özellikle de DEM Parti’nin 2019’da kıl payı kazandığı ya da kaybettiği yerlere yerleştirildi. İktidar bu hamleyle yeni “kayyum” politikasını da hayata geçirmek istedi. Daha ana muhalefet partisi CHP “değişim” sürecini yaşarken, DEM Partili yetkililer hayali seçmen meselesine dikkat çekiyordu.
İlk olarak 20 Aralık 2023 tarihinde DEM Parti yerel yönetimlerden sorumlu eş genel başkan yardımcısı Mehmet Rüştü Tiryaki, DEM Parti’nin kıl payı kazandığı birçok il ve ilçede AKP’nin hayali seçmenleri kaydırdığını belirtmişti. O tarihten seçime kadarki süreçte, partinin eş başkanları Tuncer Bakırhan ve Tülay Hatimoğulları da olmak üzere birçok DEM Partili milletvekili ve yönetici bu uyarılarda bulundu. Maalesef muhalefetin bir kısmı tarafından bu uyarılar çok “ciddiye” alınmadı ve DEM Parti bu konuda yalnız kaldı.
Nitekim o hayali seçmeni 31 Mart sabahı Iğdır, Kars, Ağrı, Şırnak, Hakkari ve Siirt’te gördük. Adeta koyun sürüsü gibi toplu hâlde oy vermeye gelenler ne oy vermeye geldikleri şehri tanıyordu ne de adayları! Öyle ki, DEM Partili bir yurttaş tek sıra hâlinde okula girenlere tek tek “Konuş, sen nerelisin?” diye soruyordu. Cevap tabii ki alınmadı. Nereli oldukları önemli değildi. Önemli olan, oralı olmadıklarıydı.
AKP-MHP’YE RAĞMEN VAN’I İKİ KEZ KAZANDI
DEM Parti’nin yaşadığı sorunlar seçim sonrası da devam etti.
Gelinen noktada, hem hayali seçmenlere hem devletin kolluk gücünün baskısına hem de AKP-MHP’nin DEM Parti üzerinden yürüttüğü kirli politikalara rağmen, DEM Parti büyük bir başarı kazanarak bu seçimlerden bir zaferle çıktı.
Burada Kürt Siyasal Hareketi’nin deneyimli isimlerinin sahaya çıkmasının büyük payı oldu. Mesela o isimlerden biri Leyla Zana. Eski milletvekili Leyla Zana’nın seçimlere iki hafta kala meydanlara çıkması, partisi adına halk toplantılarında konuşması, toparlanma sürecinde olan Kürt seçmenini kenetledi.
Peki bundan sonra ne olacak? 2014 ve 2019’daki gibi DEM Partili belediyelere kayyum mu atanacak? Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 14 Mayıs 2023 sürecinde kayyumlarla ilgili bir itirafta bulunarak “Erdoğan istedi, iki günde hallettim” demişti. Evet, AKP’nin kayyum politikası Soylu’nun itirafındaki gibi gerçek.
İLK HAMLE GELDİ!
DEM Parti Van Büyükşehir Belediyesi’ni yüzde 55 oy alarak kazandı. Van’ın 14 ilçesinin 14’ünü de kazandı. Ancak 2 Nisan günü, belediye başkanı seçilen Abdullah Zeydan’ın başkanlığı memnu ( yasaklı ) haklarının geri alınması üzerine AKP’nin adayına verildi. Bir buçuk gün boyunca başta Van halkı verdikleri oyun gasp edilmesine tepki gösterdi, sokağa çıktı. Bu sefer kayyum anlayışı İçişleri Bakanlığı tarafından değil, Adalet Bakanlığı tarafından hayata geçirilmek istendi. AKP ilk denemesini yaptı ancak halkın ciddi tepkisiyle karşılandı. Protestolar sonucunda Yüksek seçim Kurulu ( YSK ) Abdullah Zeydan’a mazbatasını geri verdi. Van’da yaşananlar ileride tekrarlanır mı bilinmez ama Van halkının gösterdiği, bu sefer AKP’nin işinin kolay olmayacağıydı.
