Günümüzde yapay zeka (AI) teknolojisi hızla gelişmekte ve hayatımızın birçok alanına nüfuz etmektedir. Bu teknolojinin sunduğu olanaklar ve faydalar göz ardı edilemez. Ancak son dönemde yaşanan ve güvenlik açısından bazı endişe verici gelişmeler, yapay zekanın potansiyel tehlikelerini de gözler önüne sermektedir. Özellikle Çin’deki uygulamalar, bu teknolojinin insanlık için yarattığı tehditleri açıkça göstermektedir.
ÇİN’DEKİ ENDİŞE VERİCİ UYGULAMALAR
Çin hükümeti, ulusal güvenlik ve gözetim amaçlarıyla yapay zeka teknolojisini agresif bir şekilde kullanmaya başlamıştır. Ülke genelinde yaygınlaştırılan yüz tanıma sistemleri, vatandaşların günlük hareketlerinin yakından izlenmesine olanak sağlamaktadır. [1] Ayrıca, yapay zeka destekli robotik sistemler, kamu güvenliği ve askeri alanlarda giderek daha fazla kullanılmaya başlamıştır.[2]
Özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşanan baskıcı uygulamalar, yapay zekanın insanlık dışı amaçlar için nasıl kullanılabileceğini göstermektedir. Bölgedeki Uygur Türkleri, yapay zeka destekli gözetim sistemleri aracılığıyla yakından izlenmekte ve ağır baskılara maruz kalmaktadır.[3] Bu durum, insan haklarının ihlal edildiğini ve özgürlüklerin kısıtlandığını açıkça ortaya koymaktadır.
KONTROL EDİLEMEYEN YAPAY ZEKA SİSTEMLERİ
Yapay zeka teknolojisindeki hızlı gelişmeler, bu sistemlerin kontrol edilemez hâle gelebilme riskini de beraberinde getirmektedir. Özellikle “Yapay Genel Zeka” olarak adlandırılan daha gelişmiş yapay zeka sistemlerinin ortaya çıkması, endişeleri daha da artırmaktadır.[4] Bu sistemlerin insan kontrolünden çıkarak kendi amaçlarını gerçekleştirmeye başlaması, insanlık için büyük tehditler oluşturabilir.
Yapay zekanın etik kullanımı konusundaki endişeler, bu teknolojiyi daha da tartışmalı hâle getirmektedir. Yapay zeka sistemlerinin hangi değerlere göre karar verdiği, hangi kriterler doğrultusunda insanlara yönelik aksiyonlar aldığı gibi konular, ciddi etik tartışmaları gündeme getirmektedir.[5] Etik dışı kullanımlar, insanlık için yıkıcı sonuçlara yol açabilir.
SONUÇ
Yapay zeka teknolojisindeki hızlı gelişmeler, kontrolden çıkan ve etik dışı kullanımlar nedeniyle ciddi tehditler oluşturmaktadır. Özellikle Çin’deki son gelişmeler, bu endişeleri daha da artırmaktadır. Yapay zekanın olumlu yönlerinden faydalanırken, potansiyel tehlikelerini de göz önünde bulundurmak ve gerekli önlemleri almak, hayati önem taşımaktadır. Etik, güvenlik ve denetim konularında uluslararası işbirliği ve kapsamlı politika geliştirme, bu teknolojinin insanlık yararına kullanılması için önemli adımlar olacaktır.
_______________________
[1] Şener, A. (2021). Çin’de Yapay Zeka Destekli Gözetim Sistemi: Ulusal Güvenlik mi, Baskı mı?, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 8(1), 123-146.
[2] Wang, Z., & Siau, K. (2019). Artificial Intelligence and Machine Learning in China: A Review of the Current State and Potentials. AMCIS 2019 Proceedings.
[3] Human Rights Watch. (2021). “Eradicating Ideological Viruses”: China’s Campaign of Repression Against Xinjiang’s Muslims. New York: Human Rights Watch.
[4] Bostrom, N. (2014). Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies. Oxford University Press.
[5] Jobin, A., Ienca, M., & Vayena, E. (2019). The global landscape of AI ethics guidelines. Nature Machine Intelligence, 1(9), 389-399.