Gelişimsel ve karşılaştırmalı psikoloji alanının en yetkin isimlerinden biri olarak anılan Michael Tomasello, insanları, önceki atalarıyla birleştiren ve ayrıştıran özelliklerini ele aldığı, Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan İnsan Düşünüşünün Tarihi isimli kitabında, ekolojik değişikliklerin, sadece kendi bireysel hedefleri peşinde koşan bu rekabetçi canlıları daha işbirlikçi bir yaşam formuna zorladığını paylaşıyor.
Böylece ilk insanların eylemlerini koordine etmek ve düşüncelerini iş birliği kurdukları ortaklarına iletmek zorunda kaldıklarını ifade eden Tomasello; insanların hayatta kalabilmek için dünyayı çeşitli sosyal perspektiflerden görmeyi, sosyal olarak yinelenen çıkarımlar yapmayı ve grubun normatif standartları aracılığıyla kendi düşüncelerini denetlemeyi öğrenmesi gerektiğini söylüyor ve bu bilimsel yaklaşımını “ortak maksatlılık hipotezi” ile açıklıyor.
Şimdi belki de Tomasello’nun işaret ettiği ayrışma dönemine benzer bir şekilde; yerel, ulusal, bölgesel ve gezegensel düzeylerde en geniş anlamıyla ekolojik, ama kullanılagelen parçalı bakış açısına göre, ekolojik, ekonomik, siyasal, toplumsal vb. her alanda yaşamsal sorunlarla karşı karşıya bırakılan insanlık ve tüm canlılık, bu kez “ortak bir maksatlılığa” henüz sahip olamamanın ceremesini çekiyor.
Gelir eşitsizliği, hak kayıpları, gündelik yaşamın yeniden üretiminin krizi, artan çatışmalar ve savaşlar, gündelik yaşama yayılan şiddet ve iklim krizinin medeniyet kriziyle çakışmasının alevlendirdiği yangınlar gibi pek çok alandaki sorunlar ve riskler; toplumları geriyor, huzursuzlandırıyor, agresifleştiriyor.
Tanımlı mekânda yaşayan insanların ortak ihtiyaçlarını ortaklaşa çözebilmeleri gerekliliğinden doğan siyasetin sorunları çözmek bir yana derinleşmelerine neden olan negatif toplumsallığı ise, insanları birleştiren ortak sorun ve ihtiyaçların, onları ayrıştıran ve taraflaştıran yeni sorunlara evrilmesine yol veriyor, neden oluyor.
Diğer yandan, Euro 2024, Avrupa’nın ve dünyanın yeni bir “aşırı sağcı dalga ve faşizm” riskini tartıştığı bir dönemde, evrensel işlevi barış ve itidalde birleştirmek olan bir spor organizasyonu olarak, grileşen sokakların gölgesinde, deyim yerindeyse birleştiren bir “ortak maksatın” olmadığı umutların esintisiyle gerçekleştiriliyor.
Fikir Gazetesi, toplumun ve yaşamın karşı karşıya bırakıldığı yerel, ulusal, bölgesel ve gezegensel düzeylerdeki sorun ve ihtiyaçlara yönelik kapsayıcı ve geliştirici bir ortak maksadın parçası olabilmek amacıyla üretmeye, sorgulamaya, dinlemeye ve anlatmaya devam edecek; bizi birleştiren olgulara yakınlaşarak, ayrıştıran etkilere sırtını dönerek…